Ergotherapeut
De job van ergotherapeut is een paramedisch beroep en wordt vaak verward met dat van opvoeder of kinesitherapeut. Als ergotherapeut werk je met patiënten met een mentale of fysieke aandoening of sociale beperkingen en help je hen op weg naar verbeteringen in hun persoonlijke leefomgeving, maar ook hun persoonlijke bezigheden en ontspanningsactiviteiten, via activiteiten die zijn afgestemd op ieders vaardigheden. Je staat hen bij om een optimaal functioneren of een actieve deelname aan het persoonlijke of professionele leven (terug) te vinden of te behouden.
Omschrijving
Als ergotherapeut werk je doorgaans nauw samen met andere professionals (artsen, kinesitherapeuten, psychologen, verpleegkundigen, logopedisten enz.) en benader je de patiënt als actieve speler in de eigen therapeutische behandeling. Je zet alledaagse, concrete, ludieke, productieve of creatieve activiteiten op. Je analyseert de omgeving en/of past die aan in functie van de beperking.
Op medisch voorschrift ondersteun je als ergotherapeut een herstelproces of revalidatie. Je behandelt fysieke beperkingen en handicaps (bijvoorbeeld opgelopen na een ongeval) en mentale beperkingen (zoals psychische aandoeningen of een mentale achterstand). Je werkt als ergotherapeut met een publiek van uiteenlopende leeftijden: van kinderen tot senioren.
Je stemt je aanpak af op elke situatie, handicap, (tijdelijke of permanente) beperking of (fysieke of mentale) aandoening. Je tussenkomst als ergotherapeut speelt zich af op verschillende niveaus. Zo kun je de inrichting van de leefomgeving bijsturen van een persoon die bepaalde lichaamsfuncties verliest. Je gaat na welke aanpassingen in de woning of praktische hulpmiddelen nuttig kunnen zijn. Je kunt bijvoorbeeld ook de werkplek van de persoon in kwestie aanpassen. Je doel? De autonomie van de patiënt zo veel mogelijk vrijwaren en vergroten. Last but not least: ook in het onderwijs – en dan vooral in gespecialiseerde scholen – kun je als ergotherapeut aan de slag, om bijvoorbeeld technische hulpmiddelen voor te stellen en het leerproces te ondersteunen.
Over welke vaardigheden moet ik beschikken?
- Je beschikt over wetenschappelijke kennis en kent de gepaste technieken;
- Je reageert snel, kalm en beheerst op onvoorziene omstandigheden;
- Je stemt het materiaal of de activiteiten af op de persoon;
- Je werkt samen met een multidisciplinair team van artsen en andere zorgprofessionals;
- Je volgt de veiligheids- en hygiëneregels van je werkgever nauwgezet op en respecteert het milieu;
- Je weet personen gemotiveerd te houden;
- Je respecteert de deontologische code;
- Je schaaft je professionele kennis en vaardigheden regelmatig bij.
Over welke persoonlijke eigenschappen moet ik beschikken?
- Je kunt een luisterend oor bieden;
- Je bent empathisch aangelegd;
- Je bent geduldig;
- Je pakt de dingen diplomatisch aan;
- Je bent opmerkzaam;
- Je bent creatief;
- Je kunt je flexibel opstellen;
- Je bent dynamisch;
- Je gaat zorgvuldig te werk;
- Je deinst niet terug voor fysiek werk.
Opleiding
Om als ergotherapeut aan de slag te gaan, moet je een professionele bacheloropleiding Ergotherapie volgen. Je kunt de opleiding volgen aan verschillende Belgische hogescholen. De opleiding duurt drie jaar.
Met je bachelordiploma op zak, kun je je gaan specialiseren, bijvoorbeeld in de Geriatrie en Psychogeriatrie, de Psychomotoriek, Creatieve Therapie of Psychosociaal en Mentaal Welzijn. Je kunt na je bacheloropleiding Ergotherapie ook verscheidene masteropleidingen volgen, zoals Ergotherapeutische Wetenschappen. Of wat dacht je van een masteropleiding Sociaal Werk of Arbeidswetenschappen?
Een gereglementeerd beroep
Het beroep van ergotherapeut is bij koninklijk besluit van 8 juli 1996 vastgelegd als paramedisch beroep en mag slechts uitgeoefend worden onder bepaalde voorwaarden. Zo moet je houder zijn van een diploma na voltooiing van een opleiding van minstens drie jaar in het kader van voltijds hoger onderwijs, waarvan het leerprogramma een aantal vastgelegde materies omvat. Om het beroep van ergotherapeut in België te mogen uitoefenen, moet aan jou een erkenning worden toegekend door de FOD Volksgezondheid.
Carrièremogelijkheden
Je kunt als ergotherapeut zowel op zelfstandige basis als in dienstverband aan de slag, in een ziekenhuis of zorginstelling, rusthuis, maatwerkbedrijf, centrum voor functionele revalidatie, begeleidingsdienst, het gevangeniswezen enz. Je kunt je beroep bovendien uitoefenen in een basis- of middelbare school voor gespecialiseerd onderwijs. Als ergotherapeut kun je ook adviseur preventie en ergonomie worden, verbonden aan een ziekenfonds of in een bedrijf of school.
Je werkt doorgaans vaste uren overdag. In sommige gevallen zijn verplaatsingen vereist.
Hoe ligt de job in de markt?
Ergotherapeut is volgens de VDAB een knelpuntberoep. Werkgevers in het Brusselse Gewest ondervinden namelijk moeilijkheden om de vacatures in te vullen.
De VDAB licht verder toe: “Vooral de woon-zorgcentra geven aan het moeilijk te hebben om kandidaten te vinden, net zoals de scholen binnen het buitengewoon onderwijs. Zij ervaren onvoldoende instroom vanuit de professionele bachelor en master Ergotherapie in verhouding tot de vraag. Ook de arbeidsreserve is zeer klein: er zijn nog maar weinig werkzoekenden die voor het beroep in aanmerking komen. Bovendien wordt de pool van kandidaten waaruit kan worden gevist steeds kleiner omdat ergotherapeuten meer en meer worden ingeschakeld in ziekenhuizen (bv. op geriatrische afdelingen) om het gebrek aan verpleegkundigen op te vangen.”
Hoeveel verdien ik als ergotherapeut?
Het loon van een ergotherapeut hangt af van een aantal factoren, denk bijvoorbeeld aan het statuut van werknemer of zelfstandige, de ervaring, extralegale voordelen enz. Een ergotherapeut die net van de schoolbanken komt, verdient gemiddeld 2.200 euro bruto per maand. Naar het einde van je carrière toe, verdien je als ergotherapeut een brutoloon dat boven de 3.000 euro per maand ligt.
Podcast (in het Frans)
Mathilde is sinds drie jaar ergotherapeute in een Brussels universitair ziekenhuis. De 25-jarige begeleidt er patiënten die alledaagse handelingen niet langer zelfstandig kunnen uitvoeren. Een douche nemen, een pot confituur openen, de bus nemen … Het zijn voor de meesten onder ons heel banale handelingen, maar na een ziekte of ongeval blijken ze vaak een heuse opgave.
Mathilde helpt haar patiënten op weg met een indrukwekkende intensiteit, creativiteit en persoonlijke betrokkenheid. Naast de hulp die ze biedt aan patiënten met neurologische aandoeningen, zowel in het ziekenhuis als bij hen thuis, werkt ze ook mee aan onderzoek en plaatst ze bij elke gelegenheid graag haar beroep in de kijker.
Mathilde treedt vandaag op als woordvoerster van haar vakgenoten, die nog al te vaak miskend blijven, hoewel hun fascinerende beroep centraal staat in tal van paramedische interacties.
Een bruisend gesprek in het teken van welwillendheid.