Financieel verantwoordelijke
De financieel verantwoordelijke, ook wel administratief en financieel verantwoordelijke of administratief en financieel directeur genoemd, vervult een strategische rol die erin bestaat de taken van een organisatie te bepalen, te beheren en te overzien met het oog op haar financiën, boekhouding en kasmiddelen. Zijn of haar inbreng is cruciaal voor de goede werking en het voortbestaan van een organisatie. De functie van financieel verantwoordelijke beperkt zich dan ook niet tot de bedrijfswereld! Deze professional kan immers ook zijn of haar vaardigheden ten dienste stellen van een non-profitorganisatie.
Omschrijving
De financieel verantwoordelijke heeft cruciale verantwoordelijkheden in de organisatie waarin hij of zij nauw met de algemene directie samenwerkt. Deze sleutelpositie is immers zowel strategisch als beroepsoverschrijdend belangrijk. De financieel verantwoordelijke waakt over het efficiënt en verantwoord gebruik van de financiële middelen om de opdracht en de doelstellingen van de non-profitorganisatie te vervullen.
De functie van financieel verantwoordelijke kan voorkomen in organisaties van eender welke omvang en type (vzw, ivzw, ngo, stichting, openbare instelling, sociaal bedrijf enz.) en in de meest uiteenlopende sectoren.
Zijn of haar rol bestaat erin het administratief en financieel beheer (boekhouding, kasmiddelen, fiscaliteit, beheercontrole) uit te stippelen en te superviseren.
Wat zijn de taken van een financieel verantwoordelijke?
Dit zijn de voornaamste taken van een financieel verantwoordelijke in een non-profitorganisatie:
Begrotingsplanning
De financieel verantwoordelijke speelt een centrale rol bij het opstellen van de begroting van de organisatie. Hij of zij neemt immers deel aan de opmaak van de jaarlijkse en de meerjarenbegroting. Hij of zij werkt samen met de verschillende teams en afdelingen/diensten om de financiële behoeften te bepalen met het oog op de uitvoering van de programma’s en activiteiten.
Opvolging van de financiën
Hij of zij moet permanent toezien op de financiën van de organisatie. Dat omvat het nauwgezet bijhouden van de financiële administratie, de analyse van inkomsten en uitgaven en het voorbereiden van regelmatige financiële rapporten voor de directie en het bestuursorgaan. Hij of zij is verantwoordelijk voor de boekhoudkundige en fiscale aangiften, het beheer van de kasmiddelen, het beheer en de terugbetaling van de schulden, de geraamde begrotingen, de inventarissen.
Optimalisering van de uitgaven en kostenbeperking
De financieel verantwoordelijke moet de werkingsuitgaven optimaliseren en de kosten terugdringen, met aandacht voor rentabiliteit en risicobeheersing. Hij of zij bepaalt de indicatoren die nodig zijn voor de opvolging van de activiteiten en de rapporten (verslagen) voor de directie of de algemene coördinatie.
Beheer van de kasmiddelen
Een zorgvuldig beheer van de kasmiddelen is cruciaal voor de financiële stabiliteit van de organisatie. De financieel verantwoordelijke staat in voor het cashflowmanagement, de opvolging van de cashflow en het beheer van de financiële reserves.
Fondsenwerving en geldinzameling
In een non-profitorganisatie zijn fondsen vaak afkomstig van donateurs, subsidies, sponsoring enz. De financieel verantwoordelijke speelt een sleutelrol bij de fondsenwerving, het zoeken naar subsidies en de uitrol van geldinzamelingscampagnes om de activiteiten van de organisatie te ondersteunen.
Naleving van financiële voorschriften
Non-profitorganisaties moeten bepaalde specifieke boekhoudkundige reglementen en vereisten naleven. De financieel verantwoordelijke moet ervoor zorgen dat alle financiële activiteiten in overeenstemming verlopen met de geldende wetten en regels.
Rapporten en audits
De financieel verantwoordelijke bereidt de financiële documenten voor die nodig zijn voor interne en externe audits. Hij of zij werkt samen met de auditeurs om de financiële doorlichting van de organisatie te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat de financiële praktijken transparant en accuraat zijn.
Financiële analyse en consultancy
De financieel verantwoordelijke verstrekt ook financiële analyses om de directie te helpen bij het nemen van strategische investeringsbeslissingen naargelang de begrotingsprognoses en -beperkingen. Hij of zij rolt de nodige financiële technieken uit om de organisatie uit te bouwen.
Financiële risicobeheersing
De financieel verantwoordelijke brengt de financiële risico’s waaraan de organisatie zich blootstelt in kaart en evalueert ze. Hij of zij rolt strategieën uit om die risico’s te temperen en de financiële activa van de organisatie te beschermen.
Garant staan voor de naleving van de wetgeving
De financieel verantwoordelijke waakt over de wettelijke, fiscale en reglementaire eenvormigheid van alle financiële en administratieve processen en staat in voor de boekhoudkundige en financiële monitoring van de organisatie (financiële rapporten, financieel beleid, cashflow, financieringsplannen, prestatie-indicatoren van de diensten, financiële informatie).
Zijn of haar rol heeft een juridisch aspect: het centraliseren van alle contracten die door de organisatie werden opgemaakt.
Relatiebeheer met externe partners
De financieel verantwoordelijke moet blijk geven van onderhandelingsvaardigheden met de externe partners die in financiële, zaken tussenkomen, zoals bankiers of verzekeraars.
Over welke vaardigheden moet ik beschikken?
- Perfecte kennis van boekhoudtechnieken en beheercontrole;
- Boekhoud- en beheersoftware kunnen gebruiken;
- Leadership en managementcapaciteiten;
- Uitstekende kennis van financiën, beheercontrole en fiscaal recht;
- Naargelang het gewest en de al dan niet internationale dimensie van de organisatie (ngo), wordt verwacht dat je het Frans, het Nederlands en/of het Engels beheerst.
Over welke persoonlijke eigenschappen moet ik beschikken?
- Sterke leiderschaps- en besluitvaardigheden;
- Vlot in de omgang;
- Communicatief vaardig naar de interne en externe spelers van de organisatie toe;
- Kunnen anticiperen en onderhandelen;
- Scherp organisatorisch talent;
- Zin voor initiatief;
- Omgaan met stress;
- Aanpassingsvermogen.
Opleiding
De meeste financieel verantwoordelijken in non-profitorganisaties hebben minstens een diploma (master) in financiën, boekhouding, economie of bedrijfsbeheer. Meestal is een bachelordiploma de minimumvereiste, maar een diploma universitair hoger onderwijs is een bijkomende troef.
Aanvullende, internationaal erkende opleidingen kunnen het profiel van de student verrijken: MBA (Master of Business Administration) en EMBA (Executive Master of Business Administration).
Het vakgebied financiën en boekhouding verandert voortdurend. Het is dus belangrijk om bijscholingen te volgen om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwe praktijken, financiële wetgeving en veranderingen in de non-profitsector.
Goed om weten: het is belangrijk om zeer goed op de hoogte te zijn van de werking van non-profitorganisaties, meer bepaald hun financieringsmodellen, hun inkomstenbronnen (giften, subsidies enz.) en hun specifieke financiële beperkingen.
Carrièremogelijkheden
Het is moeilijk om een bedrag te plakken op het loon van een financieel verantwoordelijke in de non-profitsector. Alles hangt immers af van het paritair comité, de leeftijd, het studieniveau, de loonschalen enz.
Het onlineplatform Mijn Salaris biedt een inzicht in de loonmarges op basis van functie en aantal jaren ervaring.
Het brutomaandloon van een financieel verantwoordelijke schommelt in het begin van de loopbaan tussen 3 413 € en 5 017 €. Na 5 jaar anciënniteit stijgen de bedragen tot 4 020 € en 5 951 €, en na 15 jaar anciënniteit tot 5 178 € en 7 842 €.