Zorgkundige
Als zorgkundige ben je een ware spilfiguur in de zorgsector en de partner bij uitstek voor het verplegend personeel.
Omschrijving
Als zorgkundige beoefen je een veeleisende job, waarin je continu beschikbaar moet zijn. Je haalt echter buitengewoon veel voldoening uit de job.
Je gaat aan de slag binnen een zorgteam en ontfermt je als zorgkundige over zieke of hulpbehoevende patiënten, onder toezicht van het verplegend personeel. Je waakt over het welzijn en comfort van kwetsbare personen, in een ziekenhuis, rusthuis of woonzorgcentrum, of thuis bij de begunstigden. Je maakt het leven van zieke of hulpbehoevende personen iets gemakkelijker, ondersteunt hun autonomie of helpt hen bij alledaagse handelingen.
Een empathisch en fysiek beroep
Je wordt continu door verschillende zorgprofessionals aangesproken en ingezet. Je mag een job als zorgkundige dus best sportief noemen. Je waakt over verscheidene hygiëne- en veiligheidsfactoren, dient eventuele problemen snel op te merken en treedt op als schakel tussen de patiënt en het zorgpersoneel. Je bent continu in beweging en gaat systematisch en nauwgezet te werk. Het is bovendien van belang dat je als zorgkundige een gepaste relatie opbouwt met de patiënt, steunend op vertrouwen en geduld. Je komt vaker in contact met en staat dichter bij de patiënt dan de andere zorgprofessionals, waardoor je soms als een vertrouwenspersoon wordt gezien. Je moet bijgevolg een grote luisterbereidheid aan de dag leggen, en je empathisch kunnen opstellen tegenover de behoeften van de patiënten.- Je past de juiste technieken toe met het oog op lichaamshygiëne;
- Je merkt signalen van welzijn of pijn op bij de patiënt;
- Je weet hoe je mensen moet bijstaan, dragen, ondersteunen of verplaatsen;
- Je handelt in overleg met het zorgteam;
- Je stelt verslagen op en neemt deel aan vergaderingen;
- Je respecteert de regels inzake hygiëne en veiligheid, net als de deontologische code.
- Je houdt van het contact met mensen;
- Je kunt je empathisch en dienstvaardig opstellen, en biedt graag een luisterend oor;
- Je bent geduldig;
- Je bent opmerkzaam;
- Je gaat zorgvuldig te werk;
- Je deinst niet terug voor fysiek werk;
- Je hebt organisatorisch talent;
- Je bent toegankelijk;
- Je kunt enige afstand nemen en de dingen een plaats geven;
- Je hebt zelfbeheersing.
Opleiding
Na de middelbare school kun je verscheidene dagopleidingen en avondcursussen volgen met het oog op een job als zorgkundige:
- een zevende jaar secundair beroepsonderwijs
- een afwisselende opleiding (duaal) van 1 jaar
- een opleiding van 1 tot 2 jaar in het onderwijs voor sociale promotie, volgens een regime naar keuze (dagonderwijs/avondonderwijs/deeltijds online)
Verder studeren
Wie het diploma van zorgkundige behaalt, heeft ook meteen het hoger secundair onderwijs afgerond. Bijgevolg kun je bijvoorbeeld verpleegkunde gaan studeren, of een universitaire opleiding aanvatten. Wat dacht je van een bachelordiploma verpleegkunde, een bachelor kleuter- of basisonderwijs, of een bachelordiploma als gespecialiseerd opvoeder?
Carrièremogelijkheden
De taken van de zorgkundige zijn sinds 2006 bij wet vastgelegd. De zorgkundige is immers een cruciale schakel in de zorgverstrekking. Dat betekent ook dat er specifieke opleidingen worden aangeboden, met het oog op een officiële erkenning. Wie als zorgkundige aan de slag wil, moet zich registreren bij Zorg en Gezondheid. Zo’n registratie is mogelijk na voltooiing van een opleiding die wordt erkend door de Belgische staat, hetzij in het secundaire beroepsonderwijs, hetzij via onderwijs voor sociale promotie of een andere kwalificerende opleiding.
Alleen geregistreerde zorgkundigen met een visum mogen de verpleegkundige bijstaan in de zorgverstrekking of gezondheidsopvoeding. “Je mag dan ook een aantal specifieke verpleegkundige taken uitvoeren, weliswaar onder toezicht van de verpleegkundige en binnen een gestructureerde equipe”, lezen we op de IAM-B-website van Actiris. “Deze registratie kan op basis van diploma’s of op basis van werkervaring als verzorgende en het volgen van een bijkomende opleiding. Meer informatie vind je op de website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. ”
Je mag dan ook een aantal specifieke verpleegkundige taken uitvoeren, weliswaar onder toezicht van de verpleegkundige en binnen een gestructureerd team. Om als zorgkundige te werken moet je geregistreerd zijn.
Welke tewerkstellingsvooruitzichten heb ik als zorgkundige?
Elke zorgkundige heeft dezelfde tewerkstellingsvooruitzichten in de publieke of private sector, ongeacht zijn of haar opleidingstraject. Het is zo dat de overgrote meerderheid van de zorgkundigen actief is in dienstverband.
Je kunt aan de slag in:
- een zorginstelling
- een rusthuis of woon-zorgcentrum
- een psychiatrisch centrum
- een dagverzorgingscentrum
- een centrum voor kortverblijf
- de thuiszorgsector
- een OCMW
Als zorgkundige heb je vaak onregelmatige werkuren, gespreid over een vroege dienst (‘s morgens) of late dienst (‘s avonds). Ook nacht- en weekendwerk zijn mogelijk. Een zorgkundige die bij een thuiszorgdienst werkt, kan ook thuis bij de patiënten zorgen verstrekken. Bij een thuiszorgdienst zijn de werkuren regelmatiger.
Hoe ligt de job in de markt?
De Vlaamse arbeidsmarkt kampt met een nijpend tekort aan zorgkundigen. De VDAB beschouwt de job dan ook als een knelpuntberoep. Dat betekent dat de tewerkstellingsmogelijkheden al enkele jaren toenemen, goed voor ongeveer 4.500 vacatures per jaar!
Al verscheidene jaren ondervinden werkgevers in de zorg- en welzijnssector moeilijkheden om het aantal vacatures voor zorgkundigen in te vullen. De behoefte aan werkkrachten ligt bijgevolg torenhoog, en zal ook in de toekomst blijven toenemen als gevolg van de vergrijzing van de bevolking en de behoeften die door de coronacrisis werden blootgelegd.
Het werkregime in de beschikbare vacatures maakt de zoektocht naar zorgkundigen er overigens niet eenvoudiger op. In de meeste jobaanbiedingen is er namelijk sprake van een deeltijdse tewerkstelling, een contract van bepaalde duur of een vervangingscontract. Het aantal vacatures voor een voltijdse job blijft eerder beperkt (minder dan 10 % van de vacatures). Hetzelfde geldt overigens voor interimwerk.
Hoeveel verdien ik als zorgkundige?
Een zorgkundige kan aan de slag in ziekenhuizen, rusthuizen, woon-zorgcentra of in de thuiszorgsector. De verloning hangt voornamelijk af van één bepalende factor: de vraag of het fameuze IFIC-barema al dan niet wordt toegepast.